31 augustus 2024 – Excursie naar Breda

Na onze succesvolle excursie van afgelopen april naar Nijmegen en Kasteel Doorwerth nodigen de Geschied- en Heemkundige Kring “Het Land van Thorn’’ en de Kring Weert van het Koninklijk L.G.O.G., de Aldenborgh, u met veel genoegen uit voor een nieuwe excursie. Deze vindt plaats op zaterdag 31 augustus a.s.

We vertoeven de hele dag in Breda. Daar zullen wij in de ochtend, na te hebben genoten van koffie en gebak, onder leiding van deskundige gidsen een historische stadswandeling maken. In de namiddag brengen wij, wederom onder leiding van gidsen, een bezoek aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk, ook wel Grote Kerk geheten, een schitterend tophonderd monument. Na afloop krijgt u de gelegenheid om onder het genot van een glaasje nog een uurtje te genieten van deze mooie stad.

 

De stad Breda

Breda is van oudsher de voornaamste stad van West-Brabant. Het was de hoofdstad van de Baronie van Breda. De stad telde per 1 januari 2024 188.217 inwoners en is daarmee in grootte de derde gemeente van Noord-Brabant en de negende gemeente van Nederland.

De stad was eeuwenlang een belangrijke garnizoens- en vestingstad en speelt nog steeds een zichtbare rol binnen de Nederlandse krijgsmacht door de aanwezigheid van de Koninklijke Militaire Academie (KMA) en als hoofdkwartier van de Koninklijke Luchtmacht.

Breda is sinds 1853 de zetel van het gelijknamige bisdom. De aanwezigheid van eerst het hof van de Heren van Breda, en later van instellingen als de rechtbank, Kamer van Koophandel en het bisdom hebben ervoor gezorgd dat Breda van oudsher het politieke, administratieve en religieus-bestuurlijke hart van West-Brabant vormt. De stad bezat en bezit ook veel handel en industrie. Zij ligt aan een knooppunt van water- spoor- en autowegen. Breda koestert een historische band met het huis Nassau.

Tot 1795 waren de burgers van Breda onderdanen van de heer van Breda, die vanaf 1403 tevens graaf van Nassau was en vanaf 1538 ook prins van Oranje-Nassau. Sinds 1815 is een van de historische titels van de koning(in)  Baron(esse)van Breda. Daardoor is Breda niet alleen een Oranjestad, maar geldt deze ook als dé Nassaustad bij uitstek.

 

Tweede Wereldoorlog

Kort na de Duitse inval op 10 mei 1940 dreigde Breda tussen de fronten van de oprukkende Nazi-Duitsers en Fransen terecht te komen. De omstreeks 50.000 inwoners kregen op 12 mei 1940 het bevel de stad te evacueren. De Bredanaars spreken zelf van ‘De Vlucht’. De evacuatie vond plaats op gezag van burgemeester Van Slobbe, al of niet op last of bevel van de Fransen. In het begin van de oorlog kwam er nog een Franse troepenmacht uit België naar Breda, maar deze bereikte de stad niet.

De nazi-Duitse bezetters vestigden zich snel in de aanwezige militaire bouwwerken van de stad. In 1942 werd de bezetting aangescherpt, toen de vijand begon met het registreren van Joden vanwege de geplande deportaties. Deze was in december voltooid en de ongeveer 225 Bredase Joden verdwenen naar concentratiekampen of doken onder. Op 4 september 1944 kondigde Radio Oranje aan, dat Breda bevrijd was. Dat bericht bleek vals en werd later die dag ingetrokken. Veel bezetters en collaborateurs ontvluchtten toen de stad. Op 29 oktober 1944 werd de stad bevrijd door Poolse soldaten, onder generaal Maczek.

In de jaren 60 van de 20e eeuw vonden er grootschalige ingrepen plaats, zoals de aanleg van een cityring om de binnenstad, en het dempen van de Oude Haven in 1966. In 2008 werd deze echter weer in gebruik genomen, na opnieuw te zijn uitgegraven. Ook de sloop van de neogotische kerken in de binnenstad vond plaats in de jaren 70 van de 20e eeuw.  Eind 20e eeuw was Breda opnieuw uitgegroeid tot een belangrijk knooppunt halverwege de havensteden Rotterdam en Antwerpen. Vanaf de jaren 80 van de 20e eeuw werden ook omvangrijke uitbreidingsplannen ten noorden van de stad uitgevoerd, met name de Haagse Beemden, waar woningen en kantoren verrezen.

 

Onze Lieve-Vrouwekerk of Grote Kerk

In 1269 wordt voor het eerst melding gemaakt van de Grote Kerk, een stenen kerk, ‘denne stenne monster’. Van buiten én van binnen maakt de kerk veel indruk. Zij draagt niet voor niets het predicaat topmonument Brabant. De kerk bezit een rijke inventaris met onder andere de indrukwekkende grafmonumenten van de Nassaus. In de Prinsenkapel, met gewelfschilderingen met details van puur bladgoud, rusten namelijk de voorvaderen van de Nederlandse koninklijke familie. De geschiedenis van het koningshuis begint in Breda. De kerk staat in het centrum van Breda aan de Grote Markt.

 

 

 

Programma

08.30 uur:	Vertrek vanuit Thorn Parkeerplaats Sportpark Ter Koel – Ittervoorterweg 51 Breda
09.00 uur:	Vertrek vanuit Weert, Sint Jozefskerkplein,  Sint Jozefskerkplein 3 Keent
10.30 uur:	Aankomst in Breda, Vlaszak; vanaf daar lopen we (3-4 minuten) naar restaurant Latour
:11.15 uur	Historische wandeling met gidsen vanaf Grote Markt
12.45 uur:	Einde wandeling; gelegenheid tot lunchen
14.15 uur:	Rondleiding Grote Kerk
15.30 uur:	Einde rondleiding; gelegenheid tot het nuttigen van drankje/hapje in centrum
16.30 uur:	Vertrek vanaf Vlaszak naar Weert en Thorn

 

Genoemde tijden zijn bij benadering.

 

Deelname en kosten

Deelnemers die lid zijn van het LGOG, vriend van de Aldenborgh of lid van de GHK “Het Land van Thorn”, betalen een bedrag van € 45,00, niet-leden betalen € 50,00.  Museumkaart is niet geldig.

In de deelnemersbijdrage zijn begrepen: de kosten van de bus, koffie/thee met gebak, begeleide stadswandeling Breda, rondleiding Grote Kerk, fooi voor de chauffeur.

De aanmelding voor deelname aan de excursie dient te geschieden op één adres en wel bij de penningmeester van de G.H.K. “Het Land van Thorn” door overschrijving van het deelnamebedrag op bankrekening IBAN NL75 RABO 0151 0192 66 ten name van Geschied- en Heemkundige Kring “Het land van Thorn”.

Uw betaling geldt als aanmelding. U dient bij de omschrijving duidelijk te vermelden:

1) Na(a)m(en) van de deelnemer(s)

2) Breda

3) Uw opstapplaats

Er zijn voor deze excursie 50 plaatsen beschikbaar. Bij overboeking hanteren we de volgorde van aanmelding. Gezien de te verwachten belangstelling is aanmelding per omgaande aan te bevelen. Doe het dus liever vandaag dan morgen, maar in elk geval vóór 20 augustus a.s.

Indien u na aanmelding/betaling om de een of andere reden alsnog moet afzien van deelname en indien de organisatie geen deelnemers op de wachtlijst heeft staan, dan dient u zelf voor vervanging te zorgen.

Teruggave van de deelnemersbijdrage is niet van toepassing.

Deze excursie is namens het L.G.O.G, Kring Weert, de Aldenborgh en de Geschied- en Heemkundige Kring “Het Land van Thorn” georganiseerd door Wil Filott en Hub aan den Boom. Zij zijn respectievelijk bereikbaar onder telefoonnummer 06-83138322 en 06-18845998. Wij wensen u voor 31 augustus a.s. een heel leerzame en aangename excursie toe.