Foto`s – tenzij anders aangegeven – en tekst: Wil Filott
Op 17 mei 2025 vond de voorjaarsexcursie van, LGOG, kring Weert, de Aldenborgh en GHK Thorn plaats. De weergoden waren ons deze keer, evenals bij de najaarsexcursie vorig jaar naar Breda, goed gezind. Vanwege het grote aantal aanmeldingen had de organisatie een bus met voldoende zitplaatsen gehuurd. Met een dubbeldeksbus (84 stoelen) werd koers gezet naar het Belgische Mechelen.
Bord Biest – Mechelen.
De Weertenaren in het gezelschap voelden zich bij het zien van dit straatnaambordje al snel een beetje thuis in Mechelen.
In Mechelen hoopten we na een korte wandeling snel te kunnen genieten van een kop koffie of thee en een stuk appeltaart in hotel Elisabeth. Die hoop op snelheid bleek ijdel. Iedere deelnemer aan de excursie werd geacht zelf voor koffie of thee te zorgen en dat ook nog aan een langzaam werkend koffiezetapparaat. De appeltaart werd wel aan tafel geserveerd. Voor de aankomst van de gidsen had iedereen toch van drank en spijs kunnen genieten en kon aan de stadswandeling begonnen worden.
Het gezelschap werd in drie groepen verdeeld voor een Bourgondische wandeling en een bezoek aan de kathedraal. Uw verslaglegger kan alleen verhalen van zijn indrukken in zijn groep met als gidsen Dirk en Marijke.
Uitleg Bourgondische rijk
In de lounge van hotel Elisabeth kregen we een uitgebreide uitleg over de wijze waarop Mechelen in het Bourgondische rijk terechtkwam. Maximiliaan van Oostenrijk en Maria van Bourgondië, Philips de Schone, getrouwd te Lier met de Spaanse Johanna de waanzinnige, en vader van de latere keizer Karel V passeerden de revue. Ook Filips de Goede, stichter van de nog steeds bestaande orde van het Gulden Vlies, werd ten tonele gevoerd. Iets langer werd stilgestaan bij Karel de Stoute getrouwd met Margaretha van York. Na diens overlijden koos deze Margaretha van York Mechelen als woonplaats. Zij stond haar onervaren stiefdochter Maria met raad en daad bij in het bestuur van de Nederlanden. Na de dood van Maria hield zij zich in Mechelen bezig met de opvoeding van Maria`s jonge kinderen, Karel V en diens zussen.
Onder het bewind van Karel de Stoute werd bepaald dat de Rekenkamer en het Opperste Gerechtshof van Bourgondië in Mechelen zouden worden gehuisvest. Door de aanwezigheid van deze instellingen werd Mechelen beschouwd als de juridische hoofdstad van de Nederlanden. Dankzij deze Bourgondiërs heeft Mechelen een rijke historie en kent het veel monumentale gebouwen. Deze uitleg over de Bourgondiërs ging gepaard met het tonen van foto`s van portretten van deze personen.
Stadswandeling
De stadwandeling begon bij de Sint Janskerk, vernoemd naar zowel Johannes de Doper als Johannes de Evangelist.
Aanbidding door de wijzen. Wikimedia commons”
Het was de kerk van de leden van het Opperste Gerechtshof. Deze leden waren gefortuneerd en konden het zich permitteren om een schilderij van Rubens, geschilderd door de meester zelf en niet door zijn leerlingen, te bestellen. Dit schilderij ”Aanbidding door de Wijzen” bevindt zich nog steeds in de kerk.
Hof van Busleyden.
Karel V kreeg in Mechelen les van Jeronimus van Busleyden, een bekend humanist en vriend van Thomas More, Erasmus en Adrianus, de latere Nederlandse paus. De humanisten wilden in die tijd, waarin misstanden in de katholieke kerk aan de orde van de dag waren, terug naar de bron, de oorspronkelijke teksten van de bijbel. Daarvoor was kennis nodig van Latijn, Grieks en Hebreeuws. Aan de universiteit Leuven werd het Collegium Trilingae opgericht.
Buste van Rembert Dodoens.
In de tuin van het Hof van Busleyden bevindt zich een buste van Rembert Dodoens, een beroemd botanicus, wiens Cruydeboeck eeuwenlang geraadpleegd is door plantkundigen.
Sint-Pieter-en-Pauluskerk.
De Sint-Pieter-en-Pauluskerk op de hoek van de Keizerstraat en Veemarkt is een kerk van de Jezuïeten geweest. De kerk werd een bedevaartsplaats nadat er als relikwie een splinter in een arm van Franciscus Xaverius was terechtgekomen. Na de opheffing van de Jezuïetenorde in 1773 werd de kerk een parochiekerk. De Latijnse naam voor de Jezuïetenorde is Societas Jesu, afgekort S.J. Volgens gids Dirk staat die afkorting ook voor Slimme Jongens.
Herinneringsteen bij de schouwburg.
Margetha van York had in Mechelen een enorm groot paleis. In een klein deel daarvan is thans de Stadschouwburg ondergebracht. In de muur van de Stadschouwburg is een herinneringsteen aangebracht.
Hof van Savoye.
Het Hof van Savoye was het laatste paleis waar Margaretha van Oostenrijk, landvoogdes van de Nederlanden, voor haar dood woonde. Het is sinds het begin van de 19de eeuw tot heden in gebruik als gerechtsgebouw.
Stadhuis, Belfort en Lakenhal – Wikipedia Commons.
Langs een weer opengelegde waterloop, Vliet genaamd, gingen we richting stadhuis. Met de bouw daarvan werd begonnen in de 16de eeuw. Het plan was om daarin de Grote Raad te huisvesten. Door gebrek aan geld is de bouw toen niet verder gekomen dan de begane grond. Pas begin 20ste eeuw is het voltooid met de bedoeling om er het postkantoor in onder te brengen. Dat is niet gebeurd. Tegenwoordig is het in gebruik als stadhuis. In de zijgevel is een groot aantal portretten aangebracht van heersers over Mechelen, van de Pepiniden tot en met de Bourgondiërs.
Programma na de lunch
Na de lunch bezocht onze groep de Sint Romboutskathedraal. Daar werden we onder welluidende orgelklanken welkom geheten door gids Marijke. Zij vertelde dat de kathedraal gotisch was met als belangrijkste kenmerken de spitsbogen, steunberen en het kruisvormige grondplan. Het interieur van de kerk heeft veel geleden door de beeldenstorm.
In de tijd van de aartshertogen Albrecht en Elisabeth werd de kerk heringericht. In die periode (onder meer twaalfjarig bestand) was de economie booming en was er weinig oorlogsgeweld. Daardoor kwam geld voor het interieur beschikbaar. Het hoogaltaar is in barokstijl opgetrokken in zwart en wit marmer. In een grafkelder voor het hoogaltaar zijn de bisschoppen van Mechelen begraven.
Hoogaltaar met de schrijn van Sint Rumoldus.
We hadden volgens de gids geluk. Bij het hoogaltaar stond vanwege de meimaand de schrijn van Sint Rumoldus opgesteld.
Schilderij martelingen van Sint Sebastiaan – van Sint Joris – Michiel van Coxie.
In de kerk bevindt zich een groot aantal schilderijen onder andere van Anthony van Dijck en Michiel van Coxie.
Van de schilder Michiel van Coxie bevinden zich twee grote drieluiken in de kerk, waarop de martelingen van Sint Sebastiaan resp. van Sint Joris zijn afgebeeld.
Preekstoel in Romboutskathedraal.
In de Sint Romboutskathedraal bevindt zich een imposante preekstoel, rijkelijk versierd met symbolische figuren en religieuze thema`s. De preekstoel is volledig vervaardigd uit massief binnenlandse eikenhout.
Muurschilderingen.
In kapellen rond het hoogaltaar zijn delen van oude muurschilderingen te zien. Helaas vaak in slechte staat. Geld voor herstel ontbreekt. Men beperkt zich tot zogenaamde zachte restauratie: niet herstellen maar veilig stellen van wat er nog is.
Einde
Na het cultuurhistorische programma was er nog tijd om op een terras of in een “stamineeke” te genieten van een drankje of ijsje. De terugreis naar Weert en Thorn verliep voorspoedig. Nadat de toren van de Sint Martinus in het blikveld verschenen was, werden de deelnemers aan de excursie bedankt voor hun deelname en het feit dat zij stipt op tijd bij de bus waren om de terugreis te aanvaarden. Aan chauffeur Wilfried werd een kleine attentie overhandigd.
Najaarsexcursie
De organisatoren van de excursie zullen zich binnenkort beraden over de bestemming en het programma van de najaarsexcursie. De leden van het LGOG, De Aldenborgh en GHK Thorn zullen daar tijdig een uitnodiging met informatie over ontvangen.
